Suriyeli Mültecilerin İzmir’de Mekan Oluşturma ve Yer Seçim Süreçleri
Tarih ve saat: 31 Mart Perşembe, 18.00
Kayıt için https://forms.gle/q7Ea8NA7UJQsg2Qf6
Mülteci hareketliliği, her ne kadar uluslararası yazın ve politikalarda hayatta kalma, insani ve adil koşullarda yaşama gibi pek çok farklı sebeple uluslararası ve/veya bölgesel ölçekte gerçekleşen bir insan hareketliliği olarak ele alınsa da, kent ve mahalle ölçeğinde de süregelen bir hareketliliktir. Mülteciler, gittikleri kentlerde hayatta kalabilmek ve refah seviyelerini artırabilmek için belirli mahallelere yerleşmekte; günlük hayat pratiklerine, konut ve istihdam piyasasına dahil olarak kentlerle bağ kurmaktadırlar. Kent mültecilerinin kentle bağ kurma süreçleri literatürde “mekan oluşturma/yerleşme” (emplacement) kavramıyla açıklanmaktadır. Mekan oluşturma, kamusal/kentsel kaynakların sosyal gruplar arasında dağıtımını, entegrasyon ve yerleşme süreçlerini kapsayan bir kavramdır. Mekan oluşturma süreci, bir yere yerleşme, barınabilme ve oradaki sosyal, ekonomik ve kültürel ilişki ağlarına tutunabilmeyle başlar. Özellikle, mültecilerin yerleşme, barınma ve mekan oluşturma süreçlerinin devlet aktörleri tarafından yönlendirilmediği veya yönetilmediği durumlarda (örn. Türkiye), mültecilerin yukarıdan aşağıya politikalara ve politikasızlık durumlarına nasıl tepki verdiği, hangi stratejileri geliştirdiği ve hangi devlet-dışı aktörlerin sürece müdahil olduğunun ortaya konması, mülteci hareketliliğinin kentsel sonuçlarının anlaşılması açısından son derece kritiktir. Bu bağlamda, yürütmüş olduğum doktora tez çalışmasının temel amacı, Suriyeli kent mültecilerinin mekan oluşturma ve yer seçim süreçlerini etkileyen faktör ve aktörleri aşağıdan yukarıya, çok-boyutlu, çoklu-mekansal, çok-ölçekli ve aktör-temelli bir yaklaşımla ortaya koymaktır. Ocak 2019 – Şubat 2020 döneminde İzmir’de (Basmane, Karabağlar ve Buca odağında) gerçekleştirmiş olduğum saha çalışmasının bulgularına dayanan bu çalışma, mültecilerin kentin nerelerinde yoğunlaştıkları ya da nerelerinden dağıldıklarının neden-sonuç bağlamındaki çok-ölçekli analizinden yola çıkarak; mültecilerin hareketlilik örüntülerinin ve yer seçim tercihlerinin, beş temel refah bileşenine erişimle ilişkili olduğunu ortaya koymuştur (barınma, kamu hizmetleri, istihdam/gelir, sosyal destek/dayanışma ve güvenlik). Çalışma, mültecilerin kent ekonomisine, sosyal ve kültürel ilişkilere nasıl dahil oldukları, refah kaynak ve hizmetlerine nasıl erişebildikleri, mekan oluşturma sürecinde hangi devlet-dışı aktörlerle ilişki kurdukları noktasında açıklamalar sunmaktadır. En kritik bulgu ise, mültecilerin “kapı bekçileri” (gatekeeper) olarak tanımladığım yerel aktörlerle (örn. emlakçı, muhtar, vb.) kurdukları ilişki biçimlerinin (diyalog/çatışma/dayanışma), yer seçim ve mekan oluşturma süreçlerindeki belirleyici rolüdür.
Bio: Feriha Nazda GÜNGÖRDÜ, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden üçüncülük derecesiyle mezun olmuş ve yüksek lisans çalışmalarını ODTÜ Bölge Planlama programında sürdürmüştür. Bu dönemde, TÜBİTAK ve AB tarafından desteklenen projelerde yer almıştır. 2013-2017 yılları arasında Avrupa Birliği Yedinci Çerçeve Programı kapsamındaki “DIVERCITIES: Governing Urban Diversity: Creating Social Cohesion, Social Mobility and Economic Performance in Today’s Hyper-Diversified Cities: The Case of 14 European Countries” Projesinde araştırmacı olarak görev almıştır. “Diversity in Times of Economic Crises: Changing Discourses and Policies on Diversity in European Countries And Turkey” başlıklı yüksek lisans tezi bu proje ile ilişkilidir.
ODTÜ Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Anabilim Dalı’nda yürüttüğü doktora çalışmalarında kentsel yoksulluk, dezavantajlı gruplar ve sosyal dışlanma süreçleri, göç ve kent ilişkisi üzerine yoğunlaşmış ve “Refugee Emplacement in Urban Areas: The Multi-Scalar Mobility Patterns and Location Choices of Syrian Refugees in Izmir, Turkey” başlıklı tez çalışmasıyla doktora derecesini almıştır. Bu alanlarda yazdığı makaleler çeşitli kitap ve dergilerde yayımlanmıştır. Doktora süresince Çankaya Üniversitesi’nde Araştırma görevlisi olarak görev yapan F. Nazda GÜNGÖRDÜ, şu anda yarı-zamanlı öğretim elemanı olarak çalışmakta; kentsel politika, planlama ve kent sosyolojisi alanlarında çeşitli akademik, kamu ve özel sektör projelerinde danışman/araştırmacı olarak görev almaktadır.
Suriyeli Mültecilerin İzmir’de Mekan Oluşturma ve Yer Seçim Süreçleri
Tarih ve saat: 31 Mart Perşembe, 18.00
Kayıt için https://forms.gle/q7Ea8NA7UJQsg2Qf6
Mülteci hareketliliği, her ne kadar uluslararası yazın ve politikalarda hayatta kalma, insani ve adil koşullarda yaşama gibi pek çok farklı sebeple uluslararası ve/veya bölgesel ölçekte gerçekleşen bir insan hareketliliği olarak ele alınsa da, kent ve mahalle ölçeğinde de süregelen bir hareketliliktir. Mülteciler, gittikleri kentlerde hayatta kalabilmek ve refah seviyelerini artırabilmek için belirli mahallelere yerleşmekte; günlük hayat pratiklerine, konut ve istihdam piyasasına dahil olarak kentlerle bağ kurmaktadırlar. Kent mültecilerinin kentle bağ kurma süreçleri literatürde “mekan oluşturma/yerleşme” (emplacement) kavramıyla açıklanmaktadır. Mekan oluşturma, kamusal/kentsel kaynakların sosyal gruplar arasında dağıtımını, entegrasyon ve yerleşme süreçlerini kapsayan bir kavramdır. Mekan oluşturma süreci, bir yere yerleşme, barınabilme ve oradaki sosyal, ekonomik ve kültürel ilişki ağlarına tutunabilmeyle başlar. Özellikle, mültecilerin yerleşme, barınma ve mekan oluşturma süreçlerinin devlet aktörleri tarafından yönlendirilmediği veya yönetilmediği durumlarda (örn. Türkiye), mültecilerin yukarıdan aşağıya politikalara ve politikasızlık durumlarına nasıl tepki verdiği, hangi stratejileri geliştirdiği ve hangi devlet-dışı aktörlerin sürece müdahil olduğunun ortaya konması, mülteci hareketliliğinin kentsel sonuçlarının anlaşılması açısından son derece kritiktir. Bu bağlamda, yürütmüş olduğum doktora tez çalışmasının temel amacı, Suriyeli kent mültecilerinin mekan oluşturma ve yer seçim süreçlerini etkileyen faktör ve aktörleri aşağıdan yukarıya, çok-boyutlu, çoklu-mekansal, çok-ölçekli ve aktör-temelli bir yaklaşımla ortaya koymaktır. Ocak 2019 – Şubat 2020 döneminde İzmir’de (Basmane, Karabağlar ve Buca odağında) gerçekleştirmiş olduğum saha çalışmasının bulgularına dayanan bu çalışma, mültecilerin kentin nerelerinde yoğunlaştıkları ya da nerelerinden dağıldıklarının neden-sonuç bağlamındaki çok-ölçekli analizinden yola çıkarak; mültecilerin hareketlilik örüntülerinin ve yer seçim tercihlerinin, beş temel refah bileşenine erişimle ilişkili olduğunu ortaya koymuştur (barınma, kamu hizmetleri, istihdam/gelir, sosyal destek/dayanışma ve güvenlik). Çalışma, mültecilerin kent ekonomisine, sosyal ve kültürel ilişkilere nasıl dahil oldukları, refah kaynak ve hizmetlerine nasıl erişebildikleri, mekan oluşturma sürecinde hangi devlet-dışı aktörlerle ilişki kurdukları noktasında açıklamalar sunmaktadır. En kritik bulgu ise, mültecilerin “kapı bekçileri” (gatekeeper) olarak tanımladığım yerel aktörlerle (örn. emlakçı, muhtar, vb.) kurdukları ilişki biçimlerinin (diyalog/çatışma/dayanışma), yer seçim ve mekan oluşturma süreçlerindeki belirleyici rolüdür.
Bio: Feriha Nazda GÜNGÖRDÜ, ODTÜ Şehir ve Bölge Planlama Bölümü’nden üçüncülük derecesiyle mezun olmuş ve yüksek lisans çalışmalarını ODTÜ Bölge Planlama programında sürdürmüştür. Bu dönemde, TÜBİTAK ve AB tarafından desteklenen projelerde yer almıştır. 2013-2017 yılları arasında Avrupa Birliği Yedinci Çerçeve Programı kapsamındaki “DIVERCITIES: Governing Urban Diversity: Creating Social Cohesion, Social Mobility and Economic Performance in Today’s Hyper-Diversified Cities: The Case of 14 European Countries” Projesinde araştırmacı olarak görev almıştır. “Diversity in Times of Economic Crises: Changing Discourses and Policies on Diversity in European Countries And Turkey” başlıklı yüksek lisans tezi bu proje ile ilişkilidir.
ODTÜ Kentsel Politika Planlaması ve Yerel Yönetimler Anabilim Dalı’nda yürüttüğü doktora çalışmalarında kentsel yoksulluk, dezavantajlı gruplar ve sosyal dışlanma süreçleri, göç ve kent ilişkisi üzerine yoğunlaşmış ve “Refugee Emplacement in Urban Areas: The Multi-Scalar Mobility Patterns and Location Choices of Syrian Refugees in Izmir, Turkey” başlıklı tez çalışmasıyla doktora derecesini almıştır. Bu alanlarda yazdığı makaleler çeşitli kitap ve dergilerde yayımlanmıştır. Doktora süresince Çankaya Üniversitesi’nde Araştırma görevlisi olarak görev yapan F. Nazda GÜNGÖRDÜ, şu anda yarı-zamanlı öğretim elemanı olarak çalışmakta; kentsel politika, planlama ve kent sosyolojisi alanlarında çeşitli akademik, kamu ve özel sektör projelerinde danışman/araştırmacı olarak görev almaktadır.
